W codziennym życiu otaczają nas dziesiątki przedmiotów i sprzętów, które są niezauważane. W naszej świadomości ona zawsze były. Nie zastanawiamy się skąd się one wzięły, jak działają. Zauważamy je dopiero, gdy przestają działać. Bez wątpienia radio jest takim sprzętem. Naturalne jest, że będzie budziło nas rano, że towarzyszy nam w samochodzie w drodze go pracy, albo umila wolny czas. Po prostu jest. Mało kto zastanawia się, jak powstało i jak działa radio.
A już sama historia wynalezienia radia jest ciekawa. Powszechnie przyjęte jest, że wynalazcą radia jest syn włoskiego kupca z Lombardii, Guglielmo Marconi. Wiedza ta jest ugruntowana przez lata szkolne, i mało kto wie, że prawdziwym wynalazcą i ojcem radiofonii jest genialny Nicola Tesla. Uznawany za odkrywce Marconi jedynie wykorzystał wcześniejsze prace serbskiego inżyniera, któremu już po jego śmierci, Urząd Patentowy przyznał prawa do tego wynalazku.
Jak działa radio?
Zasada działania radia jest równe niezrozumiała, dla przeciętnego słuchacza, jak jego historia. Wymaga zrozumienia rozmaitych zjawisk i zasad panujących w przyrodzie. To właśnie ich znajomość doprowadziła do powstania tego wynalazku. Nie jest to materia skomplikowana, a i tak wiele osób nie wie, jak działa radio.
U podstaw powstania radia leży odkrycie zasady działania fal elektromagnetycznych. Najprościej ujmując, określić je można jako zaburzenia pól magnetycznego i elektrycznego zachodzące w przestrzeni. W przeciwieństwie do fal mechanicznych mogą rozchodzić się w próżni, nie potrzebują fizycznego ośrodka do rozchodzenia się. To właśnie dzięki falom możliwe jest przesyłanie informacji. Fale radiowe stanowią promieniowanie elektromagnetyczne o największej długości fali. Ich zmierzenie zawdzięczamy odkryciom Hertza. On też udowodnił, że tego rodzaju fale mogą być przesyłane na duże odległości.
Pierwotnie odkrycia te wykorzystano do przekazywania informacji za pomocą alfabetu Morse’a – wysyłano kolejno dłuższe i krótsze impulsy fal elektromagnetycznych, dzielone przerwami. Z czasem rozwiązania te były udoskonalane, jednak zasada została ta sama. Pierwsze radioodbiorniki powstały na początku lat dwudziestych dwudziestego wielu i montowane były w drewnianych obudowach, które z biegiem lat zmieniały się na coraz bardziej ozdobne.
Odbiornik radiowy
Najprostsza definicja dla osób, które chcą wiedzieć, jak działa radio to stwierdzenie, że odbiornik radiowy przetwarza ruchy fal na procesy elektryczne, a następnie wytwarza z nich dźwięki. Budowa radia jest już nieco bardziej skomplikowana. Jego podstawowymi elementami są: detektor, wzmacniacz małej, dużej i pośredniej częstotliwości, mieszacz z heterodyną oraz ogranicznik. Podobnie jest z zasadą działania. Umieszczona w urządzeniu antena pobiera fale radiowe o wysokiej częstotliwości. Są one strojone, a następnie sygnał połączony jest do wejścia mieszacza i lokalnego generatora. Przy wyjściu z mieszacza ujednolicana jest częstotliwość pośrednia, a następnie wzmacniana i przesyłana przez detektor. Dokonuje on jej zmiany na falę akustyczną o niskiej częstotliwości. W tym momencie należy jeszcze tylko poprawić czułość odbiornika radiowego – sygnał akustyczny przechodzi przez wzmacniacz częstości. Na samym końcu znajduje się przetwornik elektroakustyczny. Cóż to takiego? Zazwyczaj jest to głośnik, lub słuchawki, których zadaniem jest przemienianie elektrycznego sygnału akustycznego na dźwięki słyszalne dla człowieka.
Pozornie proces prosty, wynikający ze zrozumienia, podstawowych zasad funkcjonujących w przyrodzie. Jednak należy mieć szacunek dla tych, którzy był w stanie przeniknąć jej tajemnice. Obecnie nasze zainteresowanie działaniem tego urządzana ogranicza się do włączenia, wyszukania ulubionej stacji. I na tym się kończy. Nie interesujemy się jak działa radio, jakie podzespoły są w nim konieczne. Zresztą długa ewolucja radiotechniki doprowadziła do tego, że obecnie w miejsce starego radia z lampami elektronowymi, używamy coraz częściej cyfrowych odbiorników internetowych. Niezmiennie dostarcza nam ono rozrywki i towarzyszy w codziennym życiu.
